Clickbait-क्लिकबेटचा झगझगट : २०२३ मध्येही कामात येणारे डावपेच!
Clickbait-आपण इंटरनेटवरुन फिरताना अचानक एखाद्या आकर्षक शीर्षकाकडे ओढले गेलातच ना? “तुम्हाला विश्वास बसणार नाही पण…” किंवा “या गोष्टीने माझं आयुष्यच पालटून टाकलं!” अशा शीर्षकांमुळे आपण त्या लिंकीवर क्लिक करतोच. हेच आहे Clickbait-क्लिकबेट! पण Clickbait-क्लिकबेट हे फक्त फसवणुकीचे साधन आहे का? तर नाही! योग्य रीतीने वापरल्यास Clickbait-क्लिकबेट तुमच्या कंटेन्टला लोकांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी अतिशय प्रभावी ठरू शकतो.
आजच्या इंटरनेटच्या युगात, लोकांचे लक्ष्य वेधून घेणे हे खूप अवघड झाले आहे. त्यातही सोशल मीडिया आणि वेबसाइट्सवर लोकांची क्लिक्स मिळवणे हे तर अजूनच कठीण! पण, काही शक्कल लढाऊ कंटेंट क्रिएटर्स अजूनही Clickbait-क्लिकबेट वापरून लोकांचं लक्ष्य वेधून घेतात आणि त्यांचे कंटेंट व्हायरल करतात.
आपण सर्वांनीच कधी ना कधी Clickbait-क्लिकबेटच्या जाळ्यात अडकलो आहोतच. एखादा आकर्षक शीर्षक वाटला की आपण तो टिक करतोच आणि मग आतल्या मजकुरीपेक्षा फसले गेलो असा अनुभव येतोच. पण या क्लिकबेटच्या रणनीती इतक्या वर्षांनंतरही का चालतात? चला तर कशा? या प्रश्नांची उत्तरे जाणून घेण्यासाठी हा लेख वाचा!
Clickbait-क्लिकबेट म्हणजे काय?
क्लिकबेट हा एक प्रकारचा आकर्षक पण चुकीचा माहिती देणारा शीर्षक असतो, जो वाचकांना त्या लेखावर क्लिक करण्यास प्रवृत्त करतो. हे शीर्षक अनेकदा अतिशयोक्तीयुक्त, रहस्यमय किंवा थक्क करणारे असतात.
Clickbait-क्लिकबेटचा इतिहास:
क्लिकबेट हा शब्द १९९० च्या दशकाच्या उत्तरार्धात इंटरनेटच्या उदयासोबतच आला. सुरुवातीला, हा शब्द प्रामानिकपणे वापरला जात होता. तो त्यावेळी क्लिकबेट म्हणजे अशा हेडलाइन किंवा थंबनेल, जे लक्ष्य वाचकांना क्लिक करण्यासाठी प्रवृत्त करतात. पण, हळूहळू या शब्दाचा गैरवापर वाढत गेला आणि क्लिकबेट म्हणजे चुकीची माहिती देऊन, अतिशयोक्ती करून, किंवा रहस्यमय ठेवून लोकांना क्लिक करण्यास भाग पाडणे असा अर्थ धारण करू लागला.
Clickbait-क्लिकबेटचे प्रकार:
क्लिकबेट हे अनेक प्रकारचे असते. काही सर्वात सामान्य प्रकार म्हणजे:
-
गुप्तता: एखाद्या धक्कादायक किंवा आश्चर्यकारक गोष्टीचे संकेत देऊन लोकांना उत्सुक करणे. (उदा., “या व्हिडिओमध्ये मी माझा सर्वात मोठा गुपित उघड करतोय!”)
-
चुंबकीय शब्द: “शेवटचा भाग तुम्हाला रडववेल!”, “ही गोष्ट तुमच्या आयुष्यात कधीच वाचली नसेल!” अशा शब्दांनी लोकांना आकर्षित करणे.
-
विवाद: एखाद्या वादग्रस्त विषयावर ध्रुवीकरण करणारे शीर्षक तयार करणे. (उदा., “या प्रसिद्ध व्यक्तीच्या कृत्याने सर्वांना धक्का बसला!”)
-
संख्या: “ही १० टिप्स तुमच्या आयुष्यच पालटून टाकतील!”, “या लेखात मी ५ कारण देतो की…” अशा संख्येनुसार शीर्षक देऊन लोकांना विश्वास निर्माण करणे.
Clickbait-क्लिकबेटची एवोल्यूशन:
क्लिकबेट हा काही नवीन संकल्पना नाही. जर्नलिझमच्या काळातच अशा आकर्षक शीर्षकांचा वापर होत होता. मात्र, इंटरनेट आणि सोशल मीडियाच्या उदयानंतर क्लिकबेटचा वापर प्रचंड वाढला आहे.
क्लिकबेटच्या एवोल्यूशनमध्ये खालीलप्रमाणे टप्पे आहेत:
-
पारंपारिक क्लिकबेट: हे शीर्षक अतिशयोक्तीयुक्त आणि थक्क करणारे असतात, उदाहरणार्थ, “तुम्ही कधीही विश्वास बसणार नाही अशी १० गोष्टी जी तुम्ही तुमच्या घरात पाहता!”
-
रहस्यमय क्लिकबेट: हे शीर्षक वाचकांना कुतूहल करून ठेवतात आणि त्यांना आणखी जाणून घेण्यासाठी प्रवृत्त करतात, उदाहरणार्थ, “त्याने हे केले आणि श्रीमंत झाला! तुम्हीही करू शकता?”
-
उत्तेजक क्लिकबेट: हे शीर्षक वाचकांच्या भावनांना आवाहन करतात, उदाहरणार्थ, “जर तुम्ही मनुष्यतावर विश्वास ठेवायचा असेल तर हे वाचा!”
-
व्यक्तिगत क्लिकबेट: हे शीर्षक वाचकांना थेट संबोधून त्यांच्या आवडी आणि नापसंदींना आवाहन करतात, उदाहरणार्थ, “तुमच्या राशि चिन्हासाठी २०२३ मध्ये काय आहे? हे वाचा आणि आश्चर्यचकित व्हा!”
Clickbait-क्लिकबेटच्या रणनीती:
क्लिकबेटच्या अनेक रणनीती आहेत, पण काही लोकप्रिय रणनीती अशा आहेत:
-
कौतुकाची भावना जागवणे: क्लिकबेट हेडलाइन किंवा थंबनेलमध्ये कुतूहल वाढवणारे शब्द आणि चित्र वापरले जातात. जसे, “तुम्हाला तुमच्या घरात हा प्राणी दिसला तर…” किंवा “त्याने अस करून सर्व श्रीमंत लोकांना धक्का बसवला!”
-
भय किंवा चिंता जागवणे: क्लिकबेट हेडलाइन लोकांना घाबरवणारे किंवा चिंताजनक वाक्य वापरतात. जसे, “ही एक चुकी तुम्हाला तुरुंगात नेऊ शकते!” किंवा “डॉक्टरांनी सांगितले, हा आजार तुमच्यासाठी घातक आहे!”
-
रहस्यमयता निर्माण करणे: क्लिकबेट हेडलाइन अस्पष्ट किंवा अपूर्ण वाक्य वापरून रहस्य निर्माण करतात. जसे, “त्याने असा करून सर्वकांना चकित केले!” किंवा “हा गुपित सत्य तुम्हाला थक्क करेल!”
-
नकारात्मक भावना जागवणे: क्लिकबेट हेडलाइन क्रोध, द्वेष किंवा ईर्ष्यासारख्या नकारात्मक भावना जागवण्याचा प्रयत्न करतात. जसे, “त्यांनी हे केले आणि मी हक्काबक्का बनलो!” किंवा “हा सर्वात मोठा घोटाळा तुम्हालाही धक्का देईल!”
Clickbait-क्लिकबेट वापरण्यापूर्वी लक्षात ठेवायच्या गोष्टी:
-
गुणवत्ता महत्त्वाची: तुमचा कंटेन्ट आकर्षक शीर्षकाच्या बरोबरीनेच चांगला असावा. लोकांना फसवून क्लिक करवून घेऊन नंतर निराश करू नका.
-
स्पष्टता महत्त्वाची: शीर्षकाने काय सांगायचे आहे ते स्पष्ट असावे. फसव्या वाक्यांप्रमाणे अस्पष्ट शीर्षक टाळा.
-
प्रामाणिकता महत्त्वाची: तुमचा कंटेन्ट विश्वासार्ह असावा. चुकीची माहिती किंवा अतिशयोक्ती टाळा.
Clickbait-क्लिकबेट अजूनही का चालतो?
क्लिकबेट अजूनही का चालतो याचे कारण अनेक आहेत:
-
मानवी उत्सुकता: आपण मनुष्य म्हणून स्वाभाविकच कुतूहल आहोत आणि नवीन गोष्टी जाणून घेण्याची इच्छा असते. क्लिकबेट याच उत्सुकतेवर खेळतो.
-
भावनिक प्रतिक्रिया: क्लिकबेट आपल्या भावनांना आवाहन करतो आणि आपल्याला राग, घृणा, आश्चर्य किंवा दुःख यासारख्या भावना अनुभवतात. या भावनांमुळे आपण त्या लेखावर क्लिक करतो.
-
माहितीची भूक: आपण नेहमीच जास्त जाणून घेण्याची इच्छा असतो आणि क्लिकबेट आपल्याला अज्ञात माहितीचे वचन देतो.
२०२३ मध्ये प्रभावी Clickbait-क्लिकबेट टिप्स: :
-
ट्रेंडिंग टॉपिक्स वापरा: लोकांच्या आवडीच्या विषयांवर आधारित शीर्षक तयार करा.
-
व्यक्तिगत स्पर्श द्या: शीर्षकांमध्ये तुमची शैली आणि व्यक्तिमत्व दाखवा.
-
प्रश्न वापरा: लोकांना विचार करण्यास आणि उत्तर शोधण्यास प्रवृत्त करणारे प्रश्न वापरा. (उदा., “ही १ गोष्ट तुम्ही नेहमी चुकता!”)
-
भावनांना स्पर्श करा: हास्य, कुतूहल, आश्चर्य या भीती यासारख्या भावनांना उद्दिष्ट करून शीर्षक तयार करा.
-
ए/बी टेस्टिंग करा: वेगवेगळे शीर्षक वापरून कोणते सर्वात प्रभावी आहेत ते तपासा.
Clickbait-क्लिकबेटचा वापर करताना खालील गोष्टी लक्षात ठेवणे महत्त्वाचे आहे:
-
तुमचे शीर्षक अचूक आणि प्रामाणिक असावेत.
-
तुमचा कंटेन्ट तुमच्या शीर्षकाशी संबंधित असावा.
-
तुमचे शीर्षक लोकांना आकर्षित करणारे असावेत, परंतु फसवणूक किंवा अतिशयोक्तीपूर्ण नसावेत.
Clickbait-क्लिकबेटचा योग्य वापर केला तर तो तुमच्या कंटेन्टला प्रचार देऊ शकतो, परंतु त्याचे काही तोटे देखील आहेत.
फायदे:
-
क्लिक दर (CTR) वाढवते: आकर्षक शीर्षके लोकांना क्लिक करायला प्रवृत्त करतात, ज्यामुळे तुमच्या कंटेन्टचा CTR वाढतो.
-
वाचकांची संख्या वाढवते: CTR वाढल्याने तुमच्या कंटेन्टला अधिक वाचक मिळतात.
-
प्रचार वाढवते: क्लिकबेटचा वापर करून तुम्ही तुमच्या ब्रँड किंवा व्यवसायाला जास्त लोकांपर्यंत पोहोचवू शकता. क्लिकबेट तुमच्या कंटेन्टला लोकांपर्यंत पोहोचवण्यास मदत करतो. आकर्षक शीर्षकामुळे लोक तुमच्या लिंकवर क्लिक करतात आणि तुमचा कंटेन्ट वाचतात.
-
जागरूकता: क्लिकबेट तुमचा ब्रँड जागरूकता वाढवण्यास मदत करतो. लोक तुमच्या कंटेन्टबद्दल जाणून घेतात आणि तुमच्या कंपनीबद्दल अधिक जाणून घेऊ इच्छित असतात.
-
ट्रॅफिक: क्लिकबेट तुमच्या वेबसाइटवर ट्रॅफिक वाढवण्यास मदत करतो. लोक तुमच्या लिंकवर क्लिक करतात आणि तुमच्या वेबसाइटला भेट देतात.
-
विक्री वाढ: क्लिकबेट तुमच्या विक्रीत वाढ करण्यास मदत करू शकतो. लोक तुमच्या कंटेन्ट वाचतात आणि तुमच्या उत्पादनांमध्ये किंवा सेवांमध्ये स्वारस्य निर्माण करतात.
तोटे:
-
लोकांची विश्वासार्हता कमी करते: जर तुमचा कंटेन्ट खरोखर विश्वासार्ह नसेल, तर क्लिकबेट वापरल्याने लोक तुमच्यावर विश्वास ठेवणे कमी करतील. जर लोकांना वाटत असेल की तुम्ही त्यांना फसवण्याचा प्रयत्न करत आहात, तर ते तुमच्या कंटेन्टवर विश्वास ठेवणार नाहीत.
-
नकारात्मक प्रतिसाद होऊ शकतो: जर तुमचा कंटेन्ट खरोखरच फसवणूक करणारा असेल, तर तुम्हाला नकारात्मक प्रतिसाद मिळू शकतो, ज्यामुळे तुमचा ब्रँड किंवा व्यवसायाला हानी पोहोचू शकते. जर तुम्ही क्लिकबेटचा गैरवापर केला तर तुमच्या ब्रँडची प्रतिमा नकारात्मक होऊ शकते. लोक तुम्हाला फसवणूक करणारा किंवा अविश्वसनीय मानू शकतात.
-
Google द्वारे दंडित केले जाऊ शकते: जर तुमचा कंटेन्ट खरोखरच फसवणूक करणारा असेल, तर Google तुम्हाला दंडित करू शकते, ज्यामुळे तुमची वेबसाइट किंवा ब्लॉग क्रमवारी कमी होऊ शकते.
-
कायदेशीर समस्या: जर तुम्ही क्लिकबेटचा गैरवापर केला तर तुम्हाला कायदेशीर समस्यांना सामोरे जावे लागू शकते. उदाहरणार्थ, तुम्ही चुकीची माहिती किंवा अतिशयोक्ती केल्यास तुम्हाला फसवणुकीचा आरोप होऊ शकतो.