नवरात्री आणि दसरा हे भारतातील सर्वात लोकप्रिय आणि मोठ्या उत्साहात साजरे केले जाणारे सण आहेत. या सणांमध्ये देवी दुर्गा आणि तिच्या नऊ रूपांची पूजा केली जाते. नवरात्री नऊ दिवसांचा सण असतो, तर दसऱ्याला विजयादशमी असेही म्हणतात.
नवरात्रीच्या पहिल्या दिवशी घटस्थापना करून सणाची सुरुवात होते. घटस्थापना म्हणजे देवीची प्रतिमा आणि इतर पूजा सामग्री घरात आणणे आणि स्थापित करणे. घटस्थापना केल्यानंतर नऊ दिवसांपर्यंत देवीची पूजा केली जाते.
नवरात्रीच्या नऊ दिवसांमध्ये देवी दुर्गाच्या नऊ रूपांची पूजा केली जाते. या नऊ रूपांमध्ये शैलपुत्री, ब्रह्मचारिणी, चंद्रघंटा, कुष्मांडा, स्कंदमाता, कात्यायनी, कालरात्री, महागौरी आणि सिद्धिदाता यांचा समावेश आहे.
नवरात्रीच्या दिवसांत देशभरात विविध धार्मिक आणि सांस्कृतिक कार्यक्रम आयोजित केले जातात. या कार्यक्रमांमध्ये गरबा, रास, डांडिया इत्यादी नृत्य कार्यक्रमांचा समावेश आहे. नवरात्रीच्या दिवसांत देशभरात देवीच्या मंदिरांमध्ये गर्दी असते.
नवरात्रीच्या नऊ दिवसांमध्ये उपवास आणि नवरात्री विशेष पदार्थ खाल्ले जातात. नवरात्रीच्या दिवसांत उपवास करणे हे पुण्यदायी मानले जाते. नवरात्रीच्या उपवासात फळे, भाज्या, दूध इ. पदार्थ खाल्ले जातात.
नवरात्रीच्या शेवटच्या दिवशी दसरा साजरा केला जातो. दसरा हा विजयाचा सण आहे. या दिवशी देवी दुर्गाने महिषासुर राक्षसाचा वध केला होता. दसऱ्याच्या दिवशी देशभरात रावण, कुंभकर्ण आणि मेघनाद यांच्या पुतळ्यांची दहन केली जाते. या दहनकांडाचा अर्थ चांगल्याचा वाईटावर विजय असा आहे.
नवरात्री आणि दसरा हे भारतातील सर्वात लोकप्रिय आणि मोठ्या उत्साहात साजरे केले जाणारे सण आहेत. या सणांमध्ये देवी दुर्गा आणि तिच्या नऊ रूपांची पूजा केली जाते. नवरात्री नऊ दिवसांचा सण असतो, तर दसऱ्याला विजयादशमी असेही म्हणतात.
निष्कर्ष:
नवरात्री आणि दसरा हे भारतातील सर्वात लोकप्रिय आणि मोठ्या उत्साहात साजरे केले जाणारे सण आहेत. या सणांमध्ये देवी दुर्गा आणि तिच्या नऊ रूपांची पूजा केली जाते. नवरात्री नऊ दिवसांचा सण असतो, तर दसऱ्याला विजयादशमी असेही म्हणतात.
या सणांमध्ये देवी दुर्गाचा आशीर्वाद घेण्यासाठी आणि तिच्या कृपा लाभण्यासाठी भक्तगण पूजा-अर्चना करतात. नवरात्री आणि दसरा हे सण लोकांच्या जीवनात रंग, आनंद आणि समृद्धी घेऊन येतात.
FAQ’s:
नवरात्रीमध्ये देवी दुर्गाच्या नऊ रूपांची पूजा का केली जाते?
देवी दुर्गा ही शक्तीची देवता आहे. तिच्या नऊ रूपांमध्ये वेगवेगळ्या शक्तींचा समावेश आहे. या नऊ रूपांची पूजा करून भक्तगण देवीची कृपा प्राप्त
देवी दुर्गा ही शक्तीची देवता आहे. तिच्या नऊ रूपांमध्ये वेगवेगळ्या शक्तींचा समावेश आहे. या नऊ रूपांची पूजा करून भक्तगण देवीची कृपा प्राप्त करतात.
शैलपुत्री ही देवी दुर्गाची पहिली रूप आहे. ही रूप तिच्या जन्माच्या वेळीची आहे. ही रूप शुद्धता आणि सौंदर्याचे प्रतीक आहे.
ब्रह्चारिणी ही देवी दुर्गाची दुसरी रूप आहे. ही रूप तिच्या तपस्येच्या वेळीची आहे. ही रूप ज्ञान आणि शहाणपणाचे प्रतीक आहे.
चंद्रघंटा ही देवी दुर्गाची तिसरी रूप आहे. ही रूप तिच्या डोक्यावर चंद्र असल्यामुळे चंद्रघंटा म्हणून ओळखली जाते. ही रूप शांती आणि समृद्धीचे प्रतीक आहे.
कुष्मांडा ही देवी दुर्गाची चौथी रूप आहे. ही रूप तिच्या अन्नपूर्णा रूपाचे प्रतीक आहे. ही रूप संपत्ती आणि समृद्धीचे प्रतीक आहे.
स्कंदमाता ही देवी दुर्गाची पाचवी रूप आहे. ही रूप तिच्या पुत्र कार्तिकेयची आई म्हणून ओळखली जाते. ही रूप मातृत्व आणि संरक्षणाचे प्रतीक आहे.
कात्यायनी ही देवी दुर्गाची सहावी रूप आहे. ही रूप तिच्या शत्रूंवर विजय मिळवण्याची शक्तीचे प्रतीक आहे.
कालरात्री ही देवी दुर्गाची सातवी रूप आहे. ही रूप तिच्या रात्रीच्या रूपाचे प्रतीक आहे. ही रूप डरकाळी आणि भय निर्माण करणारी आहे.
महागौरी ही देवी दुर्गाची आठवी रूप आहे. ही रूप तिच्या शुद्ध आणि पवित्र रूपाचे प्रतीक आहे.
सिद्धिदात्री ही देवी दुर्गाची नऊवी रूप आहे. ही रूप सिद्धी आणि यशाचे प्रतीक आहे.
या नऊ रूपांची पूजा करून भक्तगण देवीची कृपा प्राप्त करतात. देवी दुर्गा भक्तांच्या सर्व इच्छा पूर्ण करते आणि त्यांना सुख, समृद्धी आणि आरोग्य प्रदान करते.
नवरात्री आणि दसरा या सणांचे महत्त्व
नवरात्री आणि दसरा हे भारतातील सर्वात लोकप्रिय आणि मोठ्या उत्साहात साजरे केले जाणारे सण आहेत. या सणांचे महत्त्व खालीलप्रमाणे आहे:
नवरात्रीचे महत्त्व: नवरात्री हा देवी दुर्गाचा जन्मदिवस मानला जातो. या सणात देवी दुर्गाच्या नऊ रूपांची पूजा केली जाते. नवरात्रीच्या नऊ दिवसांत भक्तगण देवीची कृपा प्राप्त करण्यासाठी व्रत, उपवास आणि पूजा-अर्चना करतात.
दसऱ्याचे महत्त्व: दसरा हा विजयाचा सण आहे. या दिवशी देवी दुर्गाने महिषासुर राक्षसाचा वध केला होता. दसऱ्याच्या दिवशी देशभरात रावण, कुंभकर्ण आणि मेघनाद यांच्या पुतळ्यांची दहन केली जाते. या दहनकांडाचा अर्थ चांगल्याचा वाईटावर विजय असा आहे.
नवरात्री आणि दसरा हे सण लोकांच्या जीवनात रंग, आनंद आणि समृद्धी घेऊन येतात.
