आण्णासाहेब पाटील आर्थिक-मागास विकास महामंडळ मर्यादित कर्ज योजना
आण्णासाहेब पाटील कर्ज योजना(Annasaheb Patil Loan Scheme): परिचय
महाराष्ट्र शासनाने आर्थिकदृष्ट्या मागासवर्गीयांसाठी एक योजना सुरू केली आहे. या योजनेचा उद्देश मराठा समाजातील तरुणांना मदत करणे हा आहे. तरुणांना व्यवसाय सुरू करण्यासाठी कमी व्याजदरात कर्ज दिले जात आहे. या योजनेमुळे राज्याची अर्थव्यवस्था मजबूत होईल असा सरकारचा विश्वास आहे. महामंडळाने IR-I, IR-II आणि GL-I सारख्या अनेक कर्ज योजना सुरू केल्या आहेत. या योजनांचा उद्देश मराठा समाजातील तरुणांना मदत करणे आहे.
आण्णासाहेब पाटील आर्थिक-मागास विकास महामंडळासाठी राज्य सरकारने 12.5 कोटी रुपयांचा निधी मंजूर केला आहे. या योजनेचा(Annasaheb Patil Loan Scheme) उद्देश मराठा समाजातील बेरोजगार आणि आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल लोकांना उद्योग सुरू करण्यासाठी मदत करणे आहे. सरकारने या योजनेला मान्यता दिली आहे. 2024-25 साठी 50 कोटी रुपयांचा निधी देखील देण्यात आला आहे
महत्त्वाचे मुद्दे:
-
मराठा समाजातील बेरोजगार तरुणांना उद्योग सुरू करण्यासाठी आर्थिक मदत करणे.
-
राज्य सरकारकडून 12.5 कोटी रुपयांचा निधी मंजूर
-
2024-25 साठी 50 कोटी रुपयांचे वाटप
-
पारंपारिक, लघु आणि मध्यम उद्योगांना चालना देण्यासाठी बिनव्याजी कर्ज
-
पात्रता निकषांमध्ये शिक्षण आणि वयोमर्यादा समाविष्ट आहे
आण्णासाहेब पाटील आर्थिक विकास महामंडळाच्या योजना:
आण्णासाहेब पाटील आर्थिक विकास महामंडळामार्फत खालील तीन प्रमुख योजना(Annasaheb Patil Loan Scheme) राबविल्या जातात:
-
वैयक्तिक कर्ज व्याज परतावा योजना: या योजनेअंतर्गत व्यक्तींना त्यांचे स्वतःचे व्यवसाय सुरू करण्यासाठी व्याज परताव्याची सुविधा दिली जाते.
-
गट कर्ज व्याज परतावा योजना: या योजनेअंतर्गत गटांना एकत्र येऊन कर्ज घेण्याची आणि व्याज परताव्याची सुविधा दिली जाते.
-
गट प्रकल्प कर्ज योजना: या योजनेअंतर्गत गटांना एकत्रितपणे प्रकल्प राबवण्यासाठी कर्ज दिले जाते.
आण्णासाहेब पाटील कर्ज योजनेची उद्दिष्टे(Annasaheb Patil Loan Scheme):
-
नवीन व्यवसाय आणि व्यवसायाची वाढ: महाराष्ट्रातील तरुणांना त्यांचे स्वतःचे नवीन व्यवसाय सुरू करण्यास आणि असलेल्या व्यवसायाची वाढ करण्यास प्रोत्साहन देणे.
-
सक्षमीकरण: आर्थिकदृष्ट्या मागासलेल्या घटकांना, विशेषतः बेरोजगार तरुणांना, स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी सक्षम करणे.
-
स्वयंरोजगार: रोजगाराच्या संधी निर्माण करून स्वयंरोजगार वाढवणे.
-
सामाजिक विकास: आर्थिकदृष्ट्या मागासलेल्या घटकांचा सामाजिक विकास घडवून आणणे.
-
सहज कर्ज: नागरिकांना स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी सहजपणे कर्ज उपलब्ध करून देणे.
-
बेरोजगारी कमी करणे: राज्यातील बेरोजगारी कमी करून नवीन उद्योगांना चालना देणे.
या योजनेचा उद्देश:
आर्थिकदृष्ट्या मागासवर्गीयांच्या विकासावर भर:
आण्णासाहेब पाटील कर्ज योजना(Annasaheb Patil Loan Scheme) महाराष्ट्रातील तरुणांना आणि आर्थिकदृष्ट्या मागासलेल्या घटकांना स्वावलंबी बनवण्याचा आणि राज्याच्या आर्थिक विकासात योगदान देण्याचा प्रयत्न करते.
आण्णासाहेब पाटील कर्ज योजनेचे मुख्य उद्दिष्ट आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटकांना सक्षम करणे हे आहे. या योजनेअंतर्गत केंद्रीय सहाय्य कार्यक्रम आणि प्रशिक्षण योजना यासारखे अनेक कार्यक्रम सुरू करण्यात आले आहेत. या कार्यक्रमांतर्गत विविध प्रकारची कर्जे व अनुदाने दिली जात आहेत. तरुणांना आर्थिकदृष्ट्या सक्षम करणे हे सरकारचे उद्दिष्ट आहे.
आण्णासाहेब पाटील कर्ज योजनेतील(Annasaheb Patil Loan Scheme) महत्त्वपूर्ण बदल:
-
वय मर्यादेतील शिथिलता: सर्व महिला बचत गटांना महामंडळाच्या गट कर्ज व्याज परतावा योजनेअंतर्गत (IR-II) असलेली जास्तीत जास्त वयाची अट आता नाही. शासन मान्य कोणताही गट ज्यांचे सदस्य 100% शेतकरी वर्गातील असतील व त्यांना शेतीसंबंधित व्यवसाय सुरू करावयाचे असतील, त्यांच्यासाठीही कमाल वय (45 वर्षे) मर्यादेची अट रद्द करण्यात आली आहे.
-
कर्ज मर्यादा वाढ: गट कर्ज व्याज परतावा योजना (IR-II ) अंतर्गत बँक कर्ज मर्यादेची रक्कम आता किमान 10 लाख ते जास्तीत जास्त 50 लाख रुपये इतकी करण्यात आली आहे. याचा अर्थ, लाभार्थी आता अधिक कर्ज घेऊ शकतील.
-
आवश्यक कागदपत्रे: लाभार्थ्याने ऑनलाईन पोर्टलवर उद्योग सुरू असण्याचे किमान 3 फोटो अपलोड करणे आवश्यक आहे.
आण्णासाहेब पाटील कर्ज योजनेच्या(Annasaheb Patil Loan Scheme) अटी:
-
एकाच योजनेचा लाभ: लाभार्थी या योजनेसह महामंडळाच्या इतर कोणत्याही योजनेचा लाभ एकाच वेळी घेऊ शकत नाही.
-
अपंगत्व प्रमाणपत्र: अक्षम मापदंडाच्या अंतर्गत अर्ज करताना अपंगत्व प्रमाणपत्र आवश्यक आहे.
-
एकदाच लाभ: एका व्यक्तीला या योजनेचा लाभ फक्त एकदाच घेता येईल.
-
दिव्यांग प्रमाणपत्र: दिव्यांगांसाठी अर्ज करताना दिव्यांगत्व प्रमाणपत्र आवश्यक आहे.
-
आवश्यक कागदपत्रे: अर्जदाराला शासनाने दिलेला जातीचा दाखला, पॅन कार्ड आणि रेशन कार्डची प्रत (पाठपोट कुटूंब सदस्यांची नावे असलेली बाजू) अपलोड करणे आवश्यक आहे.
-
EMI: व्यावसायिक वाहनांसाठी कर्ज घेतल्यास, कर्ज फेडण्यासाठीचा EMI दरमहा असणे आवश्यक आहे.
-
व्याज परतावा: नियमित कर्जाची परतफेड न केल्यास व्याज परतावा मिळणार नाही.
-
उद्योग आधाराची प्रत: उद्योग आधाराची प्रत अपलोड करणे आवश्यक आहे.
-
थकबाकी: अर्जदार कोणत्याही बँकेचा थकबाकीदार नसावा.
-
लिंक: बँक खाते आधार कार्डसोबत लिंक असणे आवश्यक आहे.
-
नोंदणी: योजनेसाठी सरकारच्या अधिकृत वेबसाईटवर नोंदणी करणे आवश्यक आहे.
-
बँकेची निवड: कर्ज प्रकरण सर्वजनिक वित्तीय व्यवस्थापन प्रणालीद्वारे हाताळण्यास सक्षम असलेल्या बँकेतच केले पाहिजे.
-
शैक्षणिक अर्हता: गट प्रकल्प योजनेसाठी किमान एक भागीदार/उमेदवार 10वी पास असणे आवश्यक आहे.
-
मंडळाचा हिस्सा: गट प्रकल्प कर्ज योजनेअंतर्गत गटाच्या भागीदारांनी प्रकल्प किमतीच्या 10% रक्कम महामंडळाच्या हिस्सा म्हणून जमा करणे आवश्यक आहे.
या अटींचा उद्देश:
या अटींचा उद्देश योजनेचा लाभ योग्य व्यक्तींनाच मिळाला पाहिजे, याची खात्री करणे हा आहे. याशिवाय, या अटींचा उद्देश योजनेचे यशस्वी संचालन करणे हा देखील आहे.
आण्णासाहेब पाटील कर्ज योजनेच्या(Annasaheb Patil Loan Scheme) महत्त्वपूर्ण बाबी:
-
राज्य: या योजनेअंतर्गत सुरू केले जाणारे व्यवसाय किंवा प्रकल्प पूर्णपणे महाराष्ट्र राज्यातच असणे आवश्यक आहे.
-
उद्योग: लाभार्थी कृषी संलग्न उद्योग, पारंपरिक उद्योग, लघु व मध्यम उद्योग, उत्पादन, व्यापार, विक्री किंवा सेवा क्षेत्र यापैकी कोणताही उद्योग सुरू करू शकतात.
-
कुटुंब: एकाच कुटुंबातील दोन किंवा अधिक व्यक्ती या योजनेचा लाभ सहकर्जदार म्हणून घेऊ शकतात.
-
कर्जाची परतफेड: जर लाभार्थी कर्जाच्या हफ्त्याची नियमितपणे परतफेड करत नसेल, तर त्याला व्याजाचा परतावा मिळणार नाही.
-
सर्वसाधारण नियंत्रण: या योजनेचे सर्वसाधारण नियंत्रण महामंडळाकडे राहील.
उमेदवाराची नोंदणी:
-
अर्ज सादर: उमेदवारांना शासनाच्या अधिकृत वेबसाईटवर ऑनलाइन अर्ज सादर करणे आवश्यक आहे.
-
सशर्त मंजुरीपत्र: प्रस्ताव पात्र आढळल्यास उमेदवारांना संगणीकृत सशर्त मंजुरीपत्र (Letter of Intent) दिले जाईल.
-
बँक कर्ज: या मंजुरीपत्राच्या आधारे उमेदवारांनी संबंधित बँकेकडून कर्ज मंजूर करून घ्यावे.
पात्रता निकष:
आण्णासाहेब पाटील कर्ज योजनेत(Annasaheb Patil Loan Scheme) सहभागी होण्यासाठी काही नियम आहेत.
-
सर्वप्रथम तुम्ही महाराष्ट्रातील रहिवासी असणे आवश्यक आहे.
-
पुरुषांसाठी कमाल वय ५० आहे, महिलांसाठी ५५ आहे
-
तुम्ही किमान पदवीधर (डिप्लोमा किंवा पदवी) आणि बेरोजगार असणे आवश्यक आहे.
उत्पन्न आणि जात प्रमाणपत्र आवश्यक:
तुम्हाला आर्थिक स्थिती आणि जात प्रमाणपत्रे द्यावी लागतील. हे सुनिश्चित करते की योजनेचे फायदे दुर्बल घटकांपर्यंत पोहोचतील. तुम्हाला तुमच्या व्यवसायासाठी योजना(Project Report) देखील द्यावा लागेल.
आण्णासाहेब पाटील कर्ज योजनेचे(Annasaheb Patil Loan Scheme) अनेक नियम आहेत. या नियमांमुळे योजनेचा लाभ ठराविक गटांपर्यंत पोहोचतो.
पात्रता निकष |
विवरण |
---|---|
वयोमर्यादा |
पुरुषांसाठी कमाल वय ५० आहे, महिलांसाठी ५५ आहे |
शैक्षणिक योग्यता |
किमान पदवीधर (डिप्लोमा किंवा पदवी) |
कर्ज रकम |
10 लाख ते 50 लाख रुपये |
रहिवासी स्थिती |
महाराष्ट्राचा कायमचा रहिवासी |
आर्थिक परिस्थिती |
आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल विभाग (EWS) किंवा इतर मागासवर्गीय (OBC) |
कर्जाची रक्कम आणि व्याजदर:
आण्णासाहेब पाटील कर्ज योजनेंतर्गत(Annasaheb Patil Loan Scheme), लाभार्थ्यांना 10 लाख ते 50 लाख रुपयांपर्यंतची मदत मिळते. ह्या योजनेचा व्याजदर कमी असतो, ज्यामुळे उद्योजकांना आर्थिक दिलासा व मदत मिळते. कर्जाची मुदत 5 वर्षे असते. ग्रुप लोन अंतर्गत ५ वर्षांसाठी बिनव्याजी कर्ज दिले जाते.
कर्ज राशि |
कर्ज अवधि |
व्याजदर |
---|---|---|
10 लाख रुपये – 50 लाख रुपये |
5 वर्ष |
व्याजमुक्त किंवा कमी व्याजदर |
अर्ज करण्यासाठी आवश्यक कागदपत्र:
आधार कार्ड,
रेशन कार्डची प्रत,
वयाचा पुरावा,
बँक स्टेटमेंट,
रोजगाराचा पुरावा,
उत्पन्नाचा दाखला
जातीचा दाखला
आणि इतर कागदपत्रे आवश्यक आहेत.
अर्जांवर प्रक्रिया करण्यास 2-3 आठवडे लागतात. ही वेळ कर्ज देणारा आणि अर्जाच्या जटिलतेवर अवलंबून आहे.
अर्ज प्रक्रिया:
आण्णासाहेब पाटील कर्ज योजनेसाठी(Annasaheb Patil Loan Scheme) काही आवश्यक कागदपत्रे आवश्यक आहेत. यामध्ये आधार कार्ड, पॅन कार्ड, जन्म प्रमाणपत्र, जातीचे प्रमाणपत्र, वयाचा पुरावा, पासपोर्ट आकाराचा फोटो, मोबाईल क्रमांक आणि ई-मेल आयडी यांचा समावेश आहे. याशिवाय व्यवहार्य व्यवसाय योजना देखील द्यावी लागेल.
ऑनलाइन आणि ऑफलाइन अर्ज पर्याय:
योजनेअंतर्गत कर्ज मिळविण्यासाठी ऑनलाइन आणि ऑफलाइन दोन्ही पर्याय आहेत. ऑनलाइन नोंदणी, आवश्यक तपशील भरणे आणि नंतर अर्ज सादर करणे समाविष्ट आहे. ऑफलाइन पर्यायासाठी, अर्जदारांना कार्यालयात जाऊन अर्ज करावा लागेल.
अधिक माहितीसाठी खालील वेबसाइट्सचा संदर्भ घ्यावा.
Credits:
https://udyog.mahaswayam.gov.in/#/home
https://www.istockphoto.com/
https://www.zaubacorp.com/company/ANNASAHEB-PATIL-ARTHIK-MAGAS-VIKAS-MAHAMANDAL-MARYADIT/
https://www.befunky.com/
https://mrtba.org/annasaheb-patil-loan-scheme/
निष्कर्ष(Conclusion):
आण्णासाहेब पाटील कर्ज योजना(Annasaheb Patil Loan Scheme) व्यावसायिक विकासासाठी मदत करते. ज्या युवकांना स्वावलंबी होऊन स्वयंरोजगार प्रस्थापित करायचा आहे त्यांच्यासाठी ही योजना चांगली संधी असू शकते. अर्ज करण्यासाठी, वय, शैक्षणिक गुणवत्ता, आर्थिक स्थिती आणि उद्यम योजना आवश्यक आहे.
रोजगार आणि स्वयंरोजगाराला चालना देणे हे या योजनेचे उद्दिष्ट आहे. आर्थिकदृष्ट्या कमकुवत तरुणांना व्याजमुक्त कर्ज देऊन व्यवसाय सुरू करण्यास मदत केली जाते. अर्जाची प्रक्रिया सोपी आणि सुलभ करण्यात आली आहे जेणेकरून अधिकाधिक तरुणांना त्याचा लाभ घेता येईल.