व्हर्टिकल फार्मिंग: भविष्यातील शेतीचा नमुना (Vertical Farming: A Model for Future Agriculture)
आपल्या सर्वांना माहीत आहे की, शेती हा आपल्या अन्नाचा पाया आहे. पण वाढत्या लोकसंख्येमुळे जमीन कमी होत चालली आहे आणि हवामानातील बदल शेतीसाठी धोका बनत चालले आहेत. अशा परिस्थितीत आपल्या पारंपारिक शेती पद्धती टिकून राहतील का? या आव्हानांवर मात करण्यासाठी आधुनिक तंत्रज्ञानाच्या मदतीने जन्म झाला आहे “व्हर्टिकल फार्मिंग“(Vertical Farming: Revolutionizing Agriculture for the Future) या नवीन संकल्पनेचा.
व्हर्टिकलफार्मिंगम्हणजेकाय? (What is Vertical Farming?):
व्हर्टिकल फार्मिंग(Vertical Farming: Revolutionizing Agriculture for the Future) ही एक अशी शेती पद्धती आहे जिथे पिकांची लागवड जमिनीवर न करता उभ्या स्वरुपात (vertically) केली जाते. थोडक्यात, इमारत किंवा विशिष्ट डिझाइन केलेल्या संरचनेच्या आत वेगवेगळ्या थरांवर पिके लावली जातात. म्हणजेच, एकमेकांवर थर असलेल्या रॅक्सवर किंवा भिंतींवर रोपांची लागवड केली जाते. या शेती पद्धतीमध्ये सूर्यप्रकाशाची जागा एलईडी (LED) दिव्यांच्या मदतीने केली जाते. तसेच वातावरण नियंत्रित करणारी (climate-controlled) प्रणाली वापरली जाते ज्यामुळे तापमान, हवामान आणि पोषक तत्वांवर शेतकरी पूर्ण नियंत्रण ठेवू शकतो. यासाठी नियंत्रित वातावरण असलेल्या बंदिस्त जागेचा, जसे की ग्रीनहाऊस (Green House) किंवा विशेषतः डिझाईन केलेल्या इमारतीचा वापर केला जातो.
व्हर्टिकलफार्मिंगचीसुरुवातकधीआणिकोणीकेली? (How and When Was Vertical Farming Invented?)
“व्हर्टिकल फार्मिंग“(Vertical Farming: Revolutionizing Agriculture for the Future) हा शब्द 1915 मध्ये गिल्बर्ट एलिस बेली यांनी तयार केला होता. तथापि, या संज्ञेचा वापर सध्याच्या अर्थापेक्षा वेगळा आहे. बेलीची आवड मातीची उत्पत्ती आणि पोषक घटकांमध्ये होती आणि त्यांनी वनस्पती जीवनाला “उभ्या” जीवन स्वरूप म्हणून पाहिले, विशेषत: त्यांच्या भूमिगत मुळांच्या संरचनेशी संबंधित. त्यांनी वाढत्या लोकसंख्येमुळे जमिनीची कमतरता आणि वाढत्या अन्नधान्याच्या गरजेवर तोडगा काढण्यासाठी या कल्पनेचा प्रस्ताव ठेवला होता.
मात्र, त्यावेळी तंत्रज्ञान पुरे नसल्यामुळे ही संकल्पना प्रत्यक्षात आली नाही. 1990 च्या दशकात एलईडी दिव्यांच्या विकासामुळे आणि वातावरण नियंत्रित करणाऱ्या प्रणालींच्या आगमनाने व्हर्टिकल फार्मिंग(Vertical Farming: Revolutionizing Agriculture for the Future) पुन्हा चर्चेत आले.
1999 मध्ये, डिक्सन डेस्पोमियर, कोलंबिया विद्यापीठातील सार्वजनिक आणि पर्यावरणीय आरोग्याचे प्राध्यापक आणि 105 पदवीधर विद्यार्थ्यांनी व्हर्टिकलफार्मिंग ची संकल्पना मांडली. या संकल्पनेमध्ये बहुमजली इमारतीच्या प्रत्येक मजल्यावर पिकांचे थर वाढवणे समाविष्ट आहे.
व्हर्टिकल फार्मिंग(Vertical Farming: Revolutionizing Agriculture for the Future) म्हणजे पारंपारिक, आडव्या ओळींऐवजी एकमेकांच्या वर पिके वाढवण्याची पद्धत. हे अंतराळात संवर्धन करण्यास अनुमती देते, परिणामी वापरलेल्या जमिनीच्या प्रति चौरस फूट जास्त पीक उत्पन्न मिळते. सध्या जगातील अनेक देशांमध्ये मोठ्या प्रमाणात व्हर्टिकल फार्मिंग केली जात आहे.
पारंपारिकशेतीआणिव्हर्टिकलफार्मिंगमधीलफरक (How is Vertical Farming Different from Traditional Farming?)
पारंपारिक शेती आणि व्हर्टिकल फार्मिंग यांच्यामध्ये खूप मोठा फरक आहे.
जमीन:पारंपारिक शेतीसाठी मोठ्या प्रमाणात जमिनीची गरज असते, तर व्हर्टिकल फार्मिंगमध्ये(Vertical Farming: Revolutionizing Agriculture for the Future) थोडीशीच जागा पुरेसे असते. शहरी भागातही या प्रकारची शेती करता येते.
हवामान:पारंपारिक शेती हवामानावर अवलंबून असते, तर व्हर्टिकल फार्मिंगमध्ये वातावरण नियंत्रित केले जाते. त्यामुळे हवामानातील बदलांचा शेतीवर परिणाम होत नाही.
पाणी:पारंपारिक शेतीमध्ये पाण्याचा मोठा खर्च होतो, तर व्हर्टिकल फार्मिंगमध्ये हायड्रोपॉनिक्स, एरोपॉनिक्स किंवा ऍक्वापॉनिक्स यासारख्या मातीविना शेतीच्या पद्धती वापरल्या जातात. त्यामुळे पाण्याची बचत होते.
किटकनाशके:पारंपारिक शेतीमध्ये किडे आणि रोगांपासून पिकांचे रक्षण करण्यासाठी किटकनाशके वापरावी लागतात. व्हर्टिकल फार्मिंगमध्ये(Vertical Farming: Revolutionizing Agriculture for the Future) बंद वातावरणामुळे किडे आणि रोगांचा धोका कमी असतो. त्यामुळे व्हर्टिकल फार्मिंग अधिकाधिक पर्यावरणस्नेही ठरते.
उत्पादन: पारंपारिक शेतीपेक्षा व्हर्टिकल फार्मिंगमध्ये प्रति युनिट क्षेत्रफळावर पिकांचे उत्पादन खूप जास्त होते. एका अभ्यासानुसार, व्हर्टिकल फार्मिंग पारंपारिक शेतीपेक्षा 100 पट जास्त उत्पादन देऊ शकते.
व्हर्टिकलफार्मिंगचेफायदे (Benefits of Vertical Farming):
जमीनीचीबचत:व्हर्टिकल फार्मिंगमध्ये(Vertical Farming: Revolutionizing Agriculture for the Future) पारंपारिक शेतीपेक्षा खूप कमी जमीनीची आवश्यकता असते. हे शहरी भागात शेती करण्यासाठी योग्य बनते.
पाण्याचीबचत:व्हर्टिकल फार्मिंगमध्ये हायड्रोपॉनिक्स, एरोपॉनिक्स किंवा ऍक्वापॉनिक्स यासारख्या मातीविना शेतीच्या पद्धती वापरल्या जातात. त्यामुळे पाण्याची बचत होते.
उत्पादनवाढ:व्हर्टिकल फार्मिंगमध्ये प्रति युनिट क्षेत्रफळावर पिकांचे उत्पादन खूप जास्त होते.
रसायनांचावापरकमी:व्हर्टिकल फार्मिंगमध्ये(Vertical Farming: Revolutionizing Agriculture for the Future) बंद वातावरणामुळे किडे आणि रोगांचा धोका कमी असतो. त्यामुळे रसायनांचा वापर कमी होतो.
वातावरणनियंत्रण:व्हर्टिकल फार्मिंगमध्ये हवामान आणि तापमान नियंत्रित केले जाते. त्यामुळे पिकांची गुणवत्ता आणि उत्पादन वाढते.
कमीरोगआणिकिडी:बंद वातावरणामुळे व्हर्टिकल फार्मिंगमध्ये रोग आणि किडींचा प्रादुर्भाव कमी होतो. त्यामुळे रासायनिक खतांचा आणि कीटकनाशकांचा वापर कमी होतो.
ताजेउत्पादन:व्हर्टिकल फार्मिंगमध्ये पिके वर्षभर घेतली जाऊ शकतात. त्यामुळे ग्राहकांना नेहमी ताजी उत्पादने उपलब्ध होतात.व्हर्टिकल फार्मिंगमध्ये(Vertical Farming: Revolutionizing Agriculture for the Future) पिके ग्राहकांना जवळच्या ठिकाणी पुरवली जाऊ शकतात. त्यामुळे पिके ताजी राहतात आणि त्यांची पौष्टिकता टिकून राहते.
वर्षभरशेती:व्हर्टिकल फार्मिंगमध्ये वर्षभर शेती करता येते. हवामान आणि ऋतूंवर शेतीचा अवलंबून नसतो.
रोजगारनिर्मिती:व्हर्टिकल फार्मिंगमुळे(Vertical Farming: Revolutionizing Agriculture for the Future) नवीन रोजगार निर्मिती होण्यास मदत होते.
व्हर्टिकलफार्मिंगचेतोटे (Disadvantages of Vertical Farming):
उच्चप्रारंभिकगुंतवणूक:व्हर्टिकल फार्मिंगसाठी इमारत, तंत्रज्ञान आणि उपकरणांमध्ये मोठ्या प्रमाणात गुंतवणूक करावी लागते.
ऊर्जेचावापर:व्हर्टिकल फार्मिंगमध्ये(Vertical Farming: Revolutionizing Agriculture for the Future) कृत्रिम प्रकाश आणि वातावरण नियंत्रणासाठी मोठ्या प्रमाणात ऊर्जेचा वापर होतो.
तंत्रज्ञानावरअवलंबित्व:व्हर्टिकल फार्मिंग तंत्रज्ञानावर अवलंबून आहे. तंत्रज्ञानात बिघाड झाल्यास पिकांचे नुकसान होऊ शकते.
कुशलकामगार:व्हर्टिकल फार्मिंगसाठी तंत्रज्ञानाची देखभाल आणि पिकांची काळजी घेण्यासाठी कुशल कामगारांची आवश्यकता असते.
ऊर्जाखर्च:व्हर्टिकल फार्मिंगमध्ये(Vertical Farming: Revolutionizing Agriculture for the Future) एलईडी दिवे आणि वातावरण नियंत्रित करणारी प्रणाली यांसाठी मोठ्या प्रमाणात ऊर्जेचा वापर होतो.
व्हर्टिकल फार्मिंग(Vertical Farming: Revolutionizing Agriculture for the Future) तंत्रज्ञान अजूनही विकसित होत आहे. प्रारंभिक गुंतवणूक आणि ऊर्जेचा खर्च हे व्हर्टिकल फार्मिंगमधील मुख्य आव्हाने आहेत. तंत्रज्ञान अधिक विकसित होत आहे आणि ऊर्जेचा वापर कमी होत आहे. जसजसे तंत्रज्ञान स्वस्त होईल आणि ऊर्जा कार्यक्षमता वाढेल, तसतसे व्हर्टिकल फार्मिंग(Vertical Farming: Revolutionizing Agriculture for the Future) अधिक व्यवहार्य होईल.
व्हर्टिकलफार्मिंगचेभविष्य (Future of Vertical Farming):
तंत्रज्ञानातील प्रगतीमुळे व्हर्टिकल फार्मिंगची किंमत कमी होत चालली आहे आणि ऊर्जा कार्यक्षमता वाढत आहे. त्यामुळे भविष्यात व्हर्टिकल फार्मिंग(Vertical Farming: Revolutionizing Agriculture for the Future) अधिक लोकप्रिय होण्याची शक्यता आहे. वाढत्या लोकसंख्येसाठी अन्नधान्य आणि इतर कृषी उत्पादनांची वाढती गरज पूर्ण करण्यासाठी व्हर्टिकल फार्मिंग महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावू शकते.
निष्कर्ष :
आपण आतापर्यंत वाचलेल्या माहितीनुसार, व्हर्टिकल फार्मिंग(Vertical Farming: Revolutionizing Agriculture for the Future) ही पारंपारिक शेतीपेक्षा वेगळी आणि खूपच फायदेमंद आहे. वाढत्या लोकसंख्येमुळे आपल्या सर्वांना अन्नधान्याची गरज वाढत आहे. पण जमीन कमी होत चालली आहे आणि हवामान बदल शेतीसाठी धोकादायक ठरत आहे. व्हर्टिकल फार्मिंग या समस्येवर तोडगा काढू शकते.
अगंणात वाढत्या इमारतींमध्ये जमीन कमी असली तरी व्हर्टिकल फार्मिंग(Vertical Farming: Revolutionizing Agriculture for the Future) शक्य आहे. इमारतीच्या आत वेगवेगळ्या थरांवर पिके लावली जाऊ शकतात. एलईडी दिवे सूर्यप्रकाशाची जागा घेतात आणि वातावरण नियंत्रित केले जाते. यामुळे हवामान बदल आणि पाण्याचा अपव्यय यांची चिंता करण्याची गरज नाही. पारंपारिक शेतीपेक्षा व्हर्टिकल फार्मिंगमध्ये रोगराई आणि किडींचा प्रादुर्भाव कमी असतो. त्यामुळे रासायनिक खतांचा आणि किटकनाशकांचा वापर कमी होतो, जे आरोग्यासाठी आणि पर्यावरणासाठी चांगले आहे.
व्हर्टिकल फार्मिंग(Vertical Farming: Revolutionizing Agriculture for the Future) अजूनही नवीन आहे, त्यामुळे काही आव्हाने आहेत. सुरुवातीला गुंतवणूक जास्त लागते आणि ऊर्जा खर्चही जास्त असतो. पण तंत्रज्ञान विकसित होत आहे आणि खर्च कमी होत आहे. येत्या काळात व्हर्टिकल फार्मिंग अधिक स्वस्त आणि सोयीस्कर बनेल यात शंका नाही.
व्हर्टिकल फार्मिंग(Vertical Farming: Revolutionizing Agriculture for the Future) ही शेती क्षेत्रातील क्रांती आहे. जमीन कमी असणाऱ्या शहरी भागातही ताजी आणि आरोग्यदायी भाज्या, फळे आणि औषधी वनस्पतींचे उत्पादन घेणे शक्य होईल. भविष्यात आपण राहतो त्या इमारतीच्या अगदी बाजूला आपले अन्न वाढत असलेले पाहू शकतो!
व्हर्टिकल फार्मिंगमध्ये(Vertical Farming: Revolutionizing Agriculture for the Future) प्रति युनिट क्षेत्रफळावर जास्त उत्पादन मिळते, पाणी आणि जमीन वाचते, तसेच हवामान आणि किड-रोगांचा कमी प्रभाव पडतो.
व्हर्टिकल फार्मिंगमध्ये सूर्यप्रकाशाऐवजी एलईडी दिव्यांचा वापर केला जातो.
व्हर्टिकलफार्मिंगभारतातयशस्वीहोईलका?
भारतासारख्या वाढत्या लोकसंख्येच्या देशात व्हर्टिकल फार्मिंग(Vertical Farming: Revolutionizing Agriculture for the Future) उपयुक्त ठरू शकेल. पण सध्या गुंतवणूक खर्च जास्त असल्यामुळे सरकार आणि खासगी क्षेत्राकडून याला प्रोत्साहन मिळणे गरजेचे आहे.
नाही. व्हर्टिकल फार्मिंग(Vertical Farming: Revolutionizing Agriculture for the Future) पारंपारिक शेतीची جಾಗ घेणार नाही तर पूरक आहे. जमीन कमी असलेल्या ठिकाणी व्हर्टिकल फार्मिंग उपयुक्त आहे, तर मोठ्या लागवडीसाठी पारंपारिक शेतीचाच अवलंब करावा लागेल.
व्हर्टिकलफार्मिंगमध्येपाण्याचाकसावापरकेलाजातो?
व्हर्टिकल फार्मिंगमध्ये मातीविना शेतीच्या पद्धती वापरल्या जातात जसे हायड्रोपॉनिक्स, एरोपॉनिक्स किंवा ऍक्वापॉनिक्स. यामुळे पारंपारिक शेतीपेक्षा खूप कमी पाण्याचा वापर होतो.
व्हर्टिकलफार्मिंगमध्येकिटकनाशकांचावापरकेलाजातोका?
बंद वातावरणामुळे किडे आणि रोगांचा प्रादुर्भाव कमी होतो. त्यामुळे व्हर्टिकल फार्मिंगमध्ये(Vertical Farming: Revolutionizing Agriculture for the Future) किटकनाशकांचा वापर कमी किंवा बिलकूल नसा होतो.
व्हर्टिकलफार्मिंगमध्येएलईडीदिव्यांचाकायउपयोगहोतो?
सूर्यप्रकाशाची जागा घेण्यासाठी व्हर्टिकल फार्मिंगमध्ये एलईडी दिव्यांचा उपयोग होतो. हे दिवे पिकांसाठी आवश्यक प्रकाश देतात आणि त्यांची वाढ नियंत्रित करण्यात मदत करतात.
व्हर्टिकल फार्मिंगमध्ये तापमान आणि हवामान नियंत्रित करण्यासाठी विशेष प्रणाली वापरली जाते. यामुळे पिकांसाठी योग्य वातावरण निर्माण होते आणि त्यांची गुणवत्ता आणि उत्पादन वाढते.
व्हर्टिकलफार्मिंगसाठीकितीऊर्जालागते?
व्हर्टिकल फार्मिंगसाठी(Vertical Farming: Revolutionizing Agriculture for the Future) एलईडी दिवे आणि वातावरण नियंत्रित करणारी प्रणाली यांसाठी मोठ्या प्रमाणात ऊर्जा लागते.
व्हर्टिकलफार्मिंगसाठीकुशलकामगारांचीआवश्यकताआहेका?
होय, व्हर्टिकल फार्मिंगसाठी तंत्रज्ञानाची देखभाल आणि पिकांची काळजी घेण्यासाठी कुशल कामगारांची आवश्यकता आहे.
व्हर्टिकलफार्मिंगभारतातव्यवहार्यआहेका?
होय, भारतात व्हर्टिकल फार्मिंग(Vertical Farming: Revolutionizing Agriculture for the Future) व्यवहार्य आहे. भारतात वाढती लोकसंख्या, वाढती शहरीकरण आणि हवामान बदलासारख्या आव्हानांवर मात करण्यासाठी व्हर्टिकल फार्मिंग महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावू शकते.
भारतातव्हर्टिकलफार्मिंगचीसध्याचीस्थितीकायआहे?
भारतात व्हर्टिकल फार्मिंग अजूनही नवीन आहे, परंतु ते वेगाने विकसित होत आहे. अनेक स्टार्टअप्स आणि कंपन्या भारतात व्हर्टिकल फार्मिंग प्रकल्प सुरू करत आहेत.
व्हर्टिकलफार्मिंगचेभविष्यकायआहे?
तंत्रज्ञान विकसित होत आहे आणि खर्च कमी होत आहे, ज्यामुळे व्हर्टिकल फार्मिंग अधिक स्वस्त आणि सोयीस्कर बनेल. येत्या काळात व्हर्टिकल फार्मिंग जगभरात अधिक लोकप्रिय होण्याची शक्यता आहे.
व्हर्टिकल फार्मिंगमुळे(Vertical Farming: Revolutionizing Agriculture for the Future) अनेक सामाजिक आणि पर्यावरणीय फायदे होऊ शकतात. यात रोजगार निर्मिती, पाण्याची बचत, रासायनिक खतांचा आणि कीटकनाशकांचा वापर कमी करणे आणि हवामानातील बदलाशी लढा देणे यांचा समावेश आहे.
व्हर्टिकल फार्मिंगमध्ये काही नैतिक आणि सामाजिक मुद्दे आहेत. यात अन्न उत्पादनावर मोठ्या कंपन्यांचे नियंत्रण, अन्न सुरक्षा आणि शेतकऱ्यांच्या रोजगारावर परिणाम यांचा समावेश आहे.
व्हर्टिकल फार्मिंग(Vertical Farming: Revolutionizing Agriculture for the Future) शिकण्यासाठी अनेक संसाधने उपलब्ध आहेत. यात ऑनलाइन अभ्यासक्रम, पुस्तके, लेख आणि व्हिडिओ यांचा समावेश आहे.
व्हर्टिकलफार्मिंगसाठीकितीगुंतवणूकलागते?
व्हर्टिकल फार्मिंगसाठी सुरुवातीला मोठ्या प्रमाणात गुंतवणूक आवश्यक आहे. इमारत, तंत्रज्ञान आणि उपकरणांसाठी खर्च करावा लागतो.
ऊर्जा कार्यक्षम एलईडी दिवे वापरणे, नैसर्गिक प्रकाशाचा वापर आणि ऊर्जा पुनर्प्राप्ती प्रणालींचा वापर करून व्हर्टिकल फार्मिंगमध्ये ऊर्जेचा वापर कमी करता येऊ शकतो.
व्हर्टिकलफार्मिंगचापर्यावरणावरकायपरिणामहोतो?
व्हर्टिकल फार्मिंगमुळे पाण्याची बचत होते आणि रासायनिक खतांचा आणि किटकनाशकांचा वापर कमी होतो. त्यामुळे व्हर्टिकल फार्मिंगचा पर्यावरणावर सकारात्मक परिणाम होतो.
व्हर्टिकलफार्मिंगहेभविष्यातीलशेतीआहेका?
होय, व्हर्टिकल फार्मिंग(Vertical Farming: Revolutionizing Agriculture for the Future) हे भविष्यातील शेती आहे. वाढत्या लोकसंख्येला अन्न पुरवण्यासाठी आणि हवामान बदलासारख्या आव्हानांवर मात करण्यासाठी व्हर्टिकल फार्मिंग महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावू शकते.
व्हर्टिकलफार्मिंगमध्येकरिअरचीसंधीआहेका?
होय, व्हर्टिकल फार्मिंगमध्ये अनेक करिअरच्या संधी उपलब्ध आहेत. कृषी अभियंता, बायोटेक्नॉलॉजिस्ट, प्लांट सायंटिस्ट आणि इतर अनेक क्षेत्रातील तज्ञांना व्हर्टिकल फार्मिंगमध्ये चांगल्या संधी उपलब्ध आहेत.
बंद वातावरणामुळे व्हर्टिकल फार्मिंगमध्ये(Vertical Farming: Revolutionizing Agriculture for the Future) किटक आणि रोगांचा प्रादुर्भाव कमी असतो. तरीही, जैविक कीटक नियंत्रण पद्धती आणि रोग प्रतिरोधक पिकांचा वापर केला जातो.
एलईडी दिवे, वातावरण नियंत्रण प्रणाली, सिंचन प्रणाली आणि पिकांची निगा राखण्यासाठी सेन्सर यासारख्या अनेक प्रकारच्या तंत्रज्ञानाचा व्हर्टिकल फार्मिंगमध्ये वापर केला जातो.
व्हर्टिकलफार्मिंगशहरीभागातफायदेशीरआहेका?
होय, व्हर्टिकल फार्मिंग(Vertical Farming: Revolutionizing Agriculture for the Future) शहरी भागात फायदेशीर आहे. शहरात जमीन कमी असते आणि व्हर्टिकल फार्मिंगमुळे ताजी आणि आरोग्यदायी भाज्या, फळे आणि औषधी वनस्पतींचे उत्पादन घेणे शक्य होते.
व्हर्टिकलफार्मिंगमध्येकरिअरकसेबनवायचे?
व्हर्टिकल फार्मिंगमध्ये करिअर बनवण्यासाठी अनेक मार्ग आहेत. तुम्ही कृषी, बायोटेक्नॉलॉजी, अभियांत्रिकी किंवा संबंधित क्षेत्रात पदवी घेऊ शकता. तुम्ही व्हर्टिकल फार्मिंग कंपनीमध्ये इंटर्नशिप किंवा नोकरी शोधू शकता. तुम्ही स्वतःचे व्हर्टिकल फार्म देखील सुरू करू शकता.
व्हर्टिकल फार्मिंग(Vertical Farming: Revolutionizing Agriculture for the Future) उद्योगात अनेक कंपन्या कार्यरत आहेत. यात AeroFarms, Plenty, Bowery Farming आणि Gotham Greens यांचा समावेश आहे.
व्हर्टिकलफार्मिंगचेभविष्यकायआहे?
तंत्रज्ञान विकसित होत आहे आणि खर्च कमी होत आहे, ज्यामुळे व्हर्टिकल फार्मिंग अधिक स्वस्त आणि सोयीस्कर बनेल. येत्या काळात व्हर्टिकल फार्मिंग जगभरात अधिक लोकप्रिय होण्याची शक्यता आहे.
व्हर्टिकल फार्मिंगमुळे अनेक सामाजिक आणि पर्यावरणीय फायदे होऊ शकतात. यात रोजगार निर्मिती, पाण्याची बचत, रासायनिक खतांचा आणि कीटकनाशकांचा वापर कमी करणे आणि हवामानातील बदलाशी लढा देणे यांचा समावेश आहे.
भारत सरकार व्हर्टिकल फार्मिंगला प्रोत्साहन देण्यासाठी अनेक योजना राबवत आहे. यात राष्ट्रीय कृषी मिशन, कृषी-हरितगृह योजना आणि प्रधानमंत्री कृषी सिंचाई योजना (पीएमकेएसवाई) यांचा समावेश आहे.
व्हर्टिकलफार्मिंगचीयशोगाथाकोणतीआहे?
जगभरात अनेक यशस्वी व्हर्टिकल फार्म आहेत. अमेरिकेतील एरोफार्म, जपानची प्लांटी आणि सिंगापूरची स्कायग्रीन हे काही उदाहरणे आहेत.
